Skąd pochodzi język polski?
Język polski należy do grupy języków zachodniosłowiańskich (do której zalicza się również: czeski, słowacki, kaszubski, dolnołużycki, górnołużycki i wymarły połabski), stanowi on część rodziny języków indoeuropejskich. Jest jednym z oficjalnych języków Unii Europejskiej.
Ocenia się, że język polski jest językiem ojczystym około 44 milionów ludzi na świecie (w literaturze naukowej można spotkać szacunki od 39 do 48 milionów) - mieszkańców Polski oraz tzw. Polonii, czyli Polaków zamieszkałych za granicą.
Język nasz nie jest zupełnie jednolity, stwierdzamy w nim istnienie szeregu odmian. Najważniejszą z nich jest język literacki, występujący w postaci pisanej i mówionej. Język literacki bywa też nazywany językiem ogólnym albo ogólnonarodowym. Rozróżniamy w nim również odmiany, którymi posługują się poszczególne grupy zawodowe i środowiskowe. Różnią się one od siebie i języka ogólnonarodowego odrębnym słownictwem. W języku, zwłaszcza mówionym, dostrzegamy odmiany regionalne.
Dialekty ludowe i język literacki tworzą tzw. język etniczny. Wszystkie one są wynikiem wielowiekowej ewolucji dawnych dialektów prapolskich, które przed ponad tysiącem lat wyłoniły się z północno-zachodniej gałęzi dialektów języka prasłowiańskiego.
Język literacki i dialekty ludowe ze względu na wspólną część słownictwa i mniej więcej taką samą strukturę gramatyczną sprawiają, że Polacy mogą się porozumieć, czyli zapewniają zachowanie poczucia wspólnoty językowej i narodowej. Dialekty mają jednak pewne elementy im tylko właściwe (np. swoiste głoski, końcówki, kategorie gramatyczne). Tym różnią się od gwar środowiskowych i zawodowych.
Język literacki w obu swych postaciach (pisanej i mówionej) jest najbardziej wypracowaną odmianą polszczyzny i najlepiej dostosowaną do obsługi wszystkich funkcji, jakie język może spełniać.
Język polski określa się jako fleksyjny. W odmianie rzeczowników (deklinacja) wyróżnia się kategorie: liczby, rodzaju i przypadka. W odmianie czasowników (koniugacja) wyróżnia się kategorie: osoby, liczby, czasu, strony, trybu. Ważną rolę pełni też aspekt.
Do tworzenia nowych wyrazów służą liczne środki słowotwórcze. Drugim źródłem bogactwa są języki obce – wyrazy z nich przyjmowane są dopasowywane do rodzimych zasad wymawiania i odmiany. Podstawowy zasób słów jest bardzo trwały i przekazywany z pokolenia na pokolenie. Niektóre wyrazy np. związane z modą mają krótki żywot.
Oprócz wyrazów pospolitych istnieją w języku wyrazy własne. Ich studiowaniem zajmuje się onomastyka.
Do utrwalania wypowiedzi służy pismo. Każdy język literacki ma własny alfabet, zasady regulujące stosunek liter do dźwięków mowy (grafika) i zasady pisania wyrazów (ortografia). Polacy przejęli alfabet łaciński, stosunkowo niezasobny w litery, więc jego dostosowanie do rodzimych potrzeb trwało bardzo długo.
Źrodła:
Anna Kosmulska, Katarzyna Wasielczyk, Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, 1978.
Język polski, https://pl.wikipedia.org/wiki/Język_polski.
